İstanbul Kültür AŞ ve El Farabi Kazak Milli Üniversitesi iş birliğinde tamamlanan Ebu Nasr El-Farabi Evi açıldı.

Topkapı Kültür Parkı’nda kurulan Türk Dünyası Kültür Mahallesi’ndeki müze evinin açılış töreni, İstiklal Marşı ve Kazakistan milli marşının okunmasıyla başladı.

Törende konuşan El Farabi Kazak Milli Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Galim Mutanov, “İnsanlığın ikinci öğretmeni” ve “Doğu’nun Aristo’su” olarak tanınmış Farabi adına İstanbul’da açılan müze evinin, Türk dünyası açısından önemine dikkati çekti.

Müze evin açılışından mutluluk duyduğunu belirten Mutanov, “Farabi bir bilim adamı, İslam felsefesinin parlak yıldızı, dünya felsefesinin önde gelen bir ismidir. Onun zengin eserleri tüm dünyanın dikkatini çekmiştir. O bir medeniyet filozofudur. Onun çok yönlü bilimsel araştırmaları o dönemki bilimin bütün yönlerini kapsamıştır ve dünyanın bilimsel gelişimine büyük katkılar sağlamıştır.” diye konuştu.

Mutanov, Farabi’nin Müslümanların kültürel birikiminin yanı sıra özellikle Avrupa Rönesans düşüncesine de büyük katkılar yaptığını söyledi.

TÜRKSOY Genel Sekreteri Düsen Kaseinov da Farabi’nin modern bilime ışık tutan birçok çalışma yaptığını kaydetti.

Farabi’nin ortaya koyduğu bilimsel zenginliğin yaşatılması için müzenin çok önemli bir yeri olduğunu belirten Kaseinov, Türk dünyası olarak kültürel ve bilimsel tarihi birikimin korunması ve aktarılması gerektiğini dile getirdi.

Açılışta bir konuşma gerçekleştiren İstanbul Üniversitesi Rektörü Mahmut Ak ise, şu ifadelere yer verdi; “Farabi sadece Türk ve İslam dünyasının değil aynı zamanda dünyanın en büyük filozoflarından birisidir. Felsefe alanın da Aristo’dan sonra muallimi Sani, yani ikinci öğretmendir. O bütün ilimlerle meşgul olmasına rağmen Felsefe, Fizik, Metafizik, Ahlak ve Siyaset ile daha çok ilgilenmiş, irili ufaklı yüz kadar eser kaleme almıştır. Üniversitemizde Farabi değişim programına ilaveten İstanbul üniversitesi, Farabi kazak üniversitesiyle işbirliği protokolü çerçevesinde akademik ve kültürel çalışmaları birlikte yürütmek üzere Türkiye’de ilk defa resmi kurumlar arasında Farabi aralştırmalar merkezi kurulmasına öncülük etmiştir.”

Etkinliğe, STK’lardan Bulgaristan BULTÜRK Derneği Genel Başkanı Rafet ULUTÜRK, Gagauzya Dernek Başkanı Necdet ERTUĞRUL, Nogaylar Dernek Başkanı Veysel DEMİR, Türk Dünyası ve akraba toplulukları dernek Başkanı Metin ÖZKAN, İstanbul Türk Ocağı, Türk Dünyası Araştırmalar vakfı, Kırım, Doğu Türkistan Özbekistan, Ahıska, Tataristan dernekleri, Kazakistan’ın Ankara Büyükelçisi Abzal Saparbekuli, Kazakistan’ın İstanbul Başkonsolosu Baurzhan Abdrakhmanov, Özbekisan’ın İstanbul Başkonsolosu Alisher Botirof, Kültür AŞ Genel Müdürü Serdal Taşkın, Türk Konseyi Genel Sekreteri Bağdat Amreyev ve İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof.Dr Mahmut Ak’ın da aralarında bulunduğu çok sayıda diplomatik misyon temsilcisi, akademisyen ve davetliler katıldı.

Farabi Kimdir?

Farabi 873(H.259) senesinde Türkistan’ın Farab şehrinde doğdu. İlk tahsilini Farab’da gördü. Arapça, Farsça, Grekçe ve Latinceyi çok iyi öğrenerek, Aristo ve Eflatun’un eserlerini defalarca okudu. Ebu Bekr Serrac’dan gramer ve mantık okudu. Daha sonra kendini tamamen felsefeye verdi ve Yuhanna bin Haylan’la birlikte çalıştı. Vaktini felsefi düşüncelerini kaleme almakla geçirdi. Kitaplarını Arapça yazdı.

Matematikle uğraşan Farabi, ilimleri sınıflandırdı. Ona gelinceye kadar ilimler trivium (üçüzlü) ve huatrivium (dördüzlü) diye iki kısımda toplanıyordu. Nahiv, mantık, beyan ilimlerine; matematik, geometri, musiki ve astronomi ise ilimleri kısmına dâhildi.

Farabi ise, ilimleri; fizik, matematik ve metafizik ilimler diye üçe ayırdı. Onun bu metodu, Avrupalı bilginler tarafından ancak on üçüncü asırda kabul edildi. Hava titreşimlerinden ibaret olan ses olayının ilk mantıki izahını Farabi yaptı. O, titreşimlerin dalga uzunluğuna göre azalıp çoğaldığını, deneyler yaparak tespit etti. Bu keşfiyle musiki aletlerinin yapımında gerekli olan kaideleri de buldu.

Aynı zamanda tıp alanında çalışmalar yapan Farabi, bu konuda çeşitli ilaçlarla ilgili eser yazdı. Aristo’dan sonra gelen felsefeci olarak kabul edildi. Eskiyi yeni felsefeye ustalıkla aktardı. Montesqieu, Spinoza gibi batılı filozoflar, Farabi’nin eserlerinin tesirinde kaldılar.

Farabi’nin eserleri Aristo düşüncesinin yeniden anlaşılmasında merkezi bir öneme sahip oldu. Arkadan gelen felsefi zenginliğe ilk açılımı yaptı. İbn-i Rüşd ile Endülüslü filozoflar; Farabi’yi mantık, psikoloji ve siyaset konularında önemli bir otorite olarak gördüler.

Farabi, aynı zamanda bir musiki üstadıydı. Kanun isimli çalgı aletini o yaptı. Ayrıca rübab denilen çalgıyı da o geliştirip, bugünkü şekline soktu. Birçok bestesi vardır. Farabi’nin 14 Aralık 950 veya 12 Ocak 951 tarihinde Şam’da öldüğü tahmin ediliyor.