Gülten RAYİMOĞLU

Yücelciler Teşkilatı, Makedonya’da yaşayan Türklerin milli kimliklerini, dini değerlerini ve kültürel varlıklarını korumak amacıyla 1941 yılında kurulan gizli bir örgüttür. Bu teşkilat, özellikle komünist Yugoslavya rejiminin asimilasyon politikalarına karşı mücadele ederek, Makedonya Türklerinin haklarını savunmuştur. İşte Yücelciler Teşkilatı’nın tarihine dair detaylar:

1. Kuruluşu ve Amacı

Yücelciler Teşkilatı, 1941 yılında Makedonya’da yaşayan Türk aydınları tarafından kuruldu. Kuruluşun temel amacı, Türklerin milli ve manevi değerlerini korumak, Türkçe eğitimi canlandırmak ve komünist rejimin baskılarına karşı direnmekti. Teşkilat, özellikle Üsküp ve Köprülü gibi şehirlerde faaliyet gösterdi ve kısa sürede geniş bir etki alanına ulaştı .

Teşkilatın ismi, “yükselmek” anlamına gelen “Yücel” kelimesinden türetilmiştir. Bu isim, Türklerin özgürlük, ahlak ve fazilet yolunda yükselmesini simgeliyordu .

2. Faaliyetleri

Yücelciler, Makedonya Türklerinin kültürel ve eğitimsel ihtiyaçlarını karşılamak için birçok önemli çalışma yürüttü:

– Türkçe Eğitim: İlk Türk okulu olan “Tefeyyüz”ü açtılar ve Türkçe ders kitapları hazırladılar .

– Medya ve Yayıncılık: Üsküp Radyosu’nda ilk Türkçe yayınları başlattılar ve “Birlik” adlı Türkçe bir gazete çıkardılar .

– Kültürel Çalışmalar: Türk tiyatro eserlerini çevirdiler, Türkçe tiyatro oyunları sahnelediler ve dini programlar düzenlediler .

Bu faaliyetler, Makedonya Türklerinin milli bilincini güçlendirdi ve komünist rejimin asimilasyon politikalarına karşı bir direniş oluşturdu .

3. Komünist Rejimle Mücadele

Yugoslavya’da Tito liderliğindeki komünist rejim, Yücelciler’in faaliyetlerini bir tehdit olarak gördü. 1947 yılında teşkilat üyeleri tutuklandı ve ağır işkencelere maruz kaldı. 1948 yılında yapılan göstermelik bir mahkemede, dört Yücelci lider (Şuayb Aziz, Ali Abdurrahman, Nazmi Ömer ve Adem Ali) idama mahkum edildi ve 27 Şubat 1948’de kurşuna dizildi. Diğer üyeler ise ağır hapis cezalarına çarptırıldı .

Mahkeme süreci, Türk toplumu üzerinde psikolojik bir baskı oluşturmak amacıyla halka açık bir şekilde yürütüldü. Bu durum, Makedonya Türklerinin göç etmesine neden oldu .

4. Yücelciler’in Mirası

Yücelciler, Makedonya Türklerinin milli kimliğini korumak için büyük bir bedel ödedi. İdam edilen dört lider ve diğer üyeler, Türk tarihinde birer kahraman olarak anılmaktadır. Ancak, bu kahramanların mezarları hala bilinmemektedir ve bu durum, Makedonya Türkleri için açık bir yara olmaya devam etmektedir .

Yücelciler’in mücadelesi, bugün Makedonya’da Türkçe eğitimin ve kültürel hakların korunmasına öncülük etmiştir. Ayrıca, bu teşkilatın faaliyetleri, Balkanlar’daki Türk varlığının devamına katkıda bulunmuştur .

5. Günümüzde Yücelciler

Günümüzde Yücelciler, Makedonya Türkleri tarafından saygı ve minnetle anılmaktadır. Üsküp’te düzenlenen anma törenleri ve yapılan anıtlar, bu kahramanların hatırasını yaşatmaktadır. Ancak, Makedonya hükümetinin Yücelciler’den resmen özür dilemesi ve itibarlarını iade etmesi beklenmektedir .

Yücelciler Teşkilatı, Makedonya Türklerinin milli ve manevi değerlerini korumak için verdiği mücadeleyle, Balkanlar’daki Türk varlığının sembolü haline gelmiştir. Bu teşkilatın tarihi, hem bir direniş hikayesi hem de Türk kimliğinin korunmasına adanmış bir fedakarlık örneğidir. Yücelciler’in mirası, bugün hala Makedonya Türkleri için bir ilham kaynağı olmaya devam etmektedir .