Yıl 1922 Nisanı.Ordumuzun, silah ve cephanelerle taarruz gücü arttırılıp,büyük taarruza geçilecektir.Hazinemiz oldukça kötü durumdadır.
Novorosisk limanından hareket edecek Yunan bandralı Enosis gemisinde çok miktarda altın, gümüş ve pırlanta olduğu ihbarı Novorosisk Türk konsolosluğunda görevli bulunan Firuz Bey’den Ankara’ya gelir.
Gemi Karadeniz’den geçerek Yunanistan’a gidecektir.
Ankara, Trabzon Nakliyat-ı Bahriye Komutanlığına derhal şu emri verir;
“Enosis gemisi mutlaka zapt edilecektir.”
Trabzon’da Binbaşı Fahri Bey bu emri alınca derhal gerekli teşebbüslere geçer.
Aynı tarihte Ruslar tarafından bize verilmiş olan arızalı iki gambotun aylar süren onarımı da henüz bitmiştir. Bu gambotlar, teslim alınmak üzere o tarihte Novorosisk limanındadır. 1 numaralı gambotun süvarisi Necati Bey, 2 numaralı gambotun süvarisi de Reşad Bey’dir. Her iki gambotun topları ve cephaneleri malesef Trabzon’da depoda muhafaza edilmekteydi.
18 Nisan 1922 Gambotların topları ve mermileri Şahin Motoruna yüklenerek, Novorosisk’e götürüldü.Ne Ruslar,ne de Enosis kuşkulanmadan silahlar gambotlara yüklendi.
Nisanın 26. günü, Enosis gemisi gambotlarca ele geçirildi. Gemi 1 Mayıs 1922’de Trabzon Limanına ulaştı.Burada yapılan törenle gemiye Türk bayrağı çekilerek Trabzon adı verildi. Ancak, tüm aramalara rağmen ihbar edilen hazineden bir eser yoktu.
#TrabzonVapuru seferlere başladı. Kurtuluş Savaşı’nda kullanılan uçaklarımızı Rusya’dan getirdi, Zonguldak’tan kömür nakliyesi yaptı.Karadeniz limanları arasında yolcu ve yük nakliyesinde kullanıldı.
Aradan dört ay geçti. , Enosis in , harp esiri olarak tutulan 2. kaptanı yetkililere başvurdu. Özgürlüğü karşılığında gemideki hazinenin yerini söyleyecekti. Verdiği bilgiler sonucu 2. kaptanın kamarasının döşeme tahtaları sökülünce çok miktarda altın ve gümüş para bulundu.
Bunu duyan tutuklu çarkçıbaşı da başvuruda bulunarak gemide başka hazine olduğunu serbest bırakılması halinde yerini göstereceğini bildirdi. Çarkçıbaşının tarifi sonucu geminin kazan dairesi tekrar arandı ve pis sintine sularının içinden toplam 11 çuval altın çıkartıldı.
Elde edilen hazinenin değeri 1.000.000 Lira civarındaydı. Bu para Hazineye devredildi Büyük taarruz öncesi bu servet, Ankara için yeni bir hamle gücü oldu. Trabzon Vapuru yıllarca Denizyollarında sefer yaptıktan sonra 1934 Yılında hurdaya ayrıldı.
Enosis hadisesi Gazeteci Yazar #SadiBorak tarafında Hayat Tarih Mecmuası – Temmuz 1969 yayınlanmıştır.
Ayrıca #DenizMüzesi web sitesinde de detaylı bilgisi mevcuttur.