Ertaş ÇAKIR

Gaziantep’in arka sokaklarında, ne diplomaya ne de lüks atölyelere sahip bir adam, kendi azmiyle dünya çapında bir efsane haline geldi. Mennan Aksoy, yalnızca Türkiye’nin değil, dünyanın saygı duyduğu bir mühendislik dehasıydı. Onu diğerlerinden ayıran şey, eğitim diploması değil, doğuştan gelen aklı ve sınırsız yaratıcılığıydı.
Fransız’dan Gelen Tavsiye
Bir gün Gaziantep’e bir Fransız gelir. Tekstil sektörüne akıl verirken, makinelerinin yetersiz olduğunu, modern makineler kullanmaları gerektiğini söyler. Ardından, en iyi makinelerin Fransa’da olduğunu belirterek, kendi mallarını pazarlamaya çalışır.
Dinleyenler arasında, az eğitim görmüş, ama aklıyla herkesi geride bırakacak bir usta vardır: Mennan Aksoy. Kendine has lehçesiyle sorar: “Bu adam ne diy?” O an kafasına takar bu konuyu. Fransızların pahalıya satmaya çalıştığı makinenin resmini inceler.
Kısa bir süre sonra, demiri eritir, çeliği büküp işler ve Fransızların 3 milyon Euro’ya sattığı makineyi 50 bin liraya üretir. Üstelik sadece yerli piyasayı hedef almakla yetinmez, Brezilya başta olmak üzere dünyanın farklı ülkelerine bu makineleri ihraç eder.
Eğitim Değil Azim ve Zeka
Mennan Usta, ne büyük okullarda okudu ne de mühendislik diplomasına sahipti. İlkokulu ancak 9 yılda tamamladı ve bir daha resmi bir eğitim almadı. Ancak doğuştan gelen yeteneği, onu bir dahi haline getirdi. Makinelere bir kez baksın, ertesi gün atölyesinde üretimine başlardı.
Bu eşsiz becerisi, uluslararası fuarlara girişini bile yasaklatacak kadar etkiliydi. Çünkü mühendislerin aylarca üzerinde çalıştığı tasarımları o, kısa sürede yerli malzemelerle ve kendi zekasıyla birebir üretebiliyordu. Üstelik bunu tamamen yerli sermaye kullanarak yapıyordu. Amacı, Türkiye’nin dışa bağımlılığını azaltmak ve döviz harcayarak kazıklanmayı engellemekti.
“Çeliğe Hükmetmeyen, Hiçbir Şeye Sahip Çıkamaz”
Mennan Aksoy, çeliği bir sanat eseri gibi işlerdi. Bu yüzden, “Çeliğe hükmetmeyen, hiçbir şeye sahip çıkamaz” derdi.
Yalnızca makineler üretmekle kalmadı, teknolojiye ve bilime de yön verdi. Yoğunluğu düşük triko üretim teknolojisi geliştirdi. Bu ürünler, yazın serin, kışın sıcak tutma özelliğiyle dünya çapında büyük talep gördü. Ürettiği makineler sayesinde dünya tekstil pazarına katkı sağladı.
Bilime ve Topluma Hizmet
Onun dehası sadece sanayiyle sınırlı kalmadı. Gaziantep’teki bir diğer büyük soruna da el attı: kanalizasyon atıkları. Şehirde büyük sorun haline gelen kanalizasyon çamuruna yenilikçi bir çözüm geliştirdi. Dünyayı dolaşıp çözüm arayan belediye yetkililerine seslendi:
“Memleketteki ustalar öldü mü?”
Genç mühendisleri yanına aldı ve tamamen kendi geliştirdiği yöntemlerle bir sistem kurdu. Bu sistem sayesinde:
Kanalizasyon çamuru kurutuldu ve bertaraf edildi.
Kurutma sırasında enerji üretildi.
Çıkan küller, asfalt ve çimento üretimine katkı maddesi olarak kullanıldı.
Bugün Gaziantep’in her gün çıkan 160 ton çamurunun bertaraf edilmesi, Mennan Aksoy’un bir eseridir.
Diplomasız, Ama İlham Kaynağı
Yetenekleri ve zekasıyla, TUBİTAK tarafından ödüllendirilen Mennan Usta, birçok üniversite tarafından hocalık teklifi aldı. Ancak resmi bir diploması olmadığı için bu görevleri alamadı.
Buna rağmen, her yerde öğretmeye ve ilham vermeye devam etti. Tasarımlarını, cebindeki tebeşirle yere çizerek anlatırdı. Onun zekasına ve hızına yetişmek zordu. Kendi geliştirdiği makineler ve sistemler, Türkiye’nin yerli üretim gücünü artırdı.
Vasiyeti: Gençlere Fırsat Verin
Mennan Aksoy’un hayatı boyunca tek bir arzusu vardı: Türkiye’nin bilim ve teknoloji ışığında ilerlemesi. Vasiyetinde de bu isteğini dile getirdi:
“Gençler bilim ışığında yetiştirilsin. Onlara fırsatlar verilsin, önleri kesilmesin.”
Mennan Usta’nın hikayesi, yalnızca Gaziantep’in değil, Türkiye’nin sanayi ve teknoloji alanındaki azmini ve potansiyelini temsil eder.
Son Söz
Mennan Aksoy, eğitim ve diploma olmadan da büyük işler başarılabileceğini kanıtlayan bir ilham kaynağıdır. Onun hikayesi, yalnızca bireysel bir başarı öyküsü değil, aynı zamanda yerli üretimin ve azmin zaferidir.
Bugün, Türkiye’nin dört bir yanında onun izinden giden girişimciler ve mühendisler, yerli ve milli üretimi daha ileriye taşıma hayaliyle çalışmaktadır. Mennan Usta’nın mirası, bilim ve sanayideki yeni nesillere yol göstermeye devam edecektir.